Kinler de, sevgiler de bir takım işaretlerin emrinde; kızıl
karşısında kuduran azgın boğalar gibiyiz.
Tarih büyük adamların yaptıklarından ibarettir. Topluluk ne
başarmış, ne yapmışsa, hepsinin de kılavuzu, mimarı, büyük adam olmuştur hep.
Kişi, zekasının üstünlüğü ve diğer bazı özellikleri
sayesinde, olayların bir bölümünü ve sonuçlarını, kısmi olarak, değiştirebilir
ama olayların akışını etkileyemez, bu akışı belirleyen bambaşka kuvvetler
vardır.
Büyük adamların tarihteki rolü üzerinde düşünürken, hemen
daima şu hataya düşüyoruz; bir büyük adamın ortaya çıkması, ortaya çıkabilecek
diğer büyük adamların ortaya çıkmamasına yol açar, bunu unutmamak gerekir.
Büyük adamın ortaya çıkması ve olayları etkilemesi için iki
şart lazım. Birincisi, kahramanın, kabiliyetleri sayesinde, zamanın sosyal
ihtiyaçlarına, diğerlerinden daha iyi çözümler bulabilmesi.
